ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อคุณภาพการศึกษาที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ แต่ประเทศไทยทำไม่สำเร็จคือ

          

          1. คุณภาพผู้สอน ปกติคนที่จะมีอาชีพสอนหนังสือจะต้องเป็นคนที่มี

ผลการเรียนดี หรือเป็นคนเรียนเก่ง สถาบันการศึกษาที่มีชื่อเสียงทั่วโลกทุก

ระดับจะพยามคัดเลือกคนเก่งให้เป็นผู้สอน ในอดีตประเทศไทยเราใครจะ

เรียนครูต้องเป็นคนเก่งจึงจะเข้าเรียนได้ แต่ในระยะหลังนี้เราไม่สามารถดึง

ดูดให้คนเก่งมาเรียนครูได้ โดยเฉพาะการศึกษาขั้นพื้นฐานหาคนเก่งมาเป็น

ครูยาก ทำให้มีผลกระทบต่อคุณภาพการศึกษาของเรามาโดยตลอด ในขณะ

ที่ประเทศเกาหลีใต้ประสบความสำเร็จมากในการดึงดูดคนเก่งมาสอนหนังสือ

 

          2. หลักสูตรและระบบการเรียการสอน กล่าวคือหลักสูตรต้องเป็นหลัก

สูตรที่ทันสมัยสอดคล้องกับความต้องการของสังคม และมีระบบการเรียนการ

สอนที่เสริมสร้างทักษะการคิด การวิเคราะห์ และสังเคราะห์ โดยเน้นผู้เรียน

เป็นศูนย์กลาง แต่ปัญหาหลักของระบบการเรียนการสอนของไทยคือการสอน

ให้ท่องจำ ไม่มีทักษะในการคิดและวิเคราะห์ ทำให้ไม่มีความคิดสร้างสรรค์

 

          3. ผู้เรียน โดยธรรมชาติคนเราเกิดมามีภูมิปัญญาต่างกัน แต่ปรัชญาการศึกษาถือว่าคนเราทุกคนที่เกิดมาล้วนมีความสามารถทั้งสิ้น เป็นหน้าที่ของครอบครัวและโรงเรียนที่จะต้องค้นให้พบว่าเด็กมีทักษะในด้านใด แล้วส่งเสริมให้เด็กมี่โอกาสได้พัฒนาตามทักษะของตนให้เต็มความสามารถ เด็กทุกคนก็จะมีโอกาสประสบความสำเร็จตามความสามารถของตนได้ แต่ปัญหาหลักของเราก็คือเด็กจำนวนมากไม่มีโอกาสได้พัฒนาตามทักษะที่ตนถนัด ทำให้กลายเป็นคนด้อยความสามารถไปโดยปริยาย

 

          4. ปัจจัยส่งเสริมการเรียนการสอน เช่น ห้องสมุด ห้องทดลองวิทยาศาสตร์ ห้องปฏิบัติการฝึกงาน ห้องปฏิบัติการระบบสารสนเทศ อุปกรณ์กีฬา และดนตรี เป็นต้น สถาบันการศึกษาที่มีปัจจัยส่งเสริมการเรียนการสอนอย่างครบถ้วนทุกด้านจะช่วยให้การเรียนการสอนมีคุณภาพและประสิทธิภาพสูง แต่โรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาจำนวนมากไม่สามารถจัดหาปัจจัยส่งเสริมการเรียนการสอนดังกล่าวได้อย่างเหมาะสม ทำให้การจัดการศึกษาไม่มีคุณภาพ

 

     5. การจัดการการศึกษา ประเด็นนี้ถือว่ามีความสำคัญอย่างยิ่งเพราะผู้บริหารสถาบันการศึกษาต้องรับผิดชอบการจัดการศึกษาให้มีคุณภาพ ทั้งเรื่องการจัดให้มีผู้สอนที่มีคุณภาพ การจัดหาทรัพยากรให้เพียงพอต่อการจัดการศึกษาอย่างมีคุณภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้บริหารต้องมีภาวะผู้นำในการขับเคลื่อนสถาบันการศึกษาให้บรรลุเป้าหมายของการจัดการศึกษาอย่างมีคุณภาพ แต่ปัญหาหลักของไทยคือมีสถาบันการศึกษาจำนวนมากที่ผู้บริหารไม่มีภาวะผู้นำและไม่ใส่ใจในการพัฒนาให้การศึกษามีคุณภาพ

 

          นอกจากนี้ยังมีผลงานวิจัยยืนยันว่าปัจจัยส่งเสริมคุณภาพการศึกษาที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ ความเอาใจใส่ของครอบครัว ถ้าครอบครัวโดยเฉพาะคุณพ่อคุณแม่มีเวลาเอาใจใส่ติดตามการเรียนของบุตรหลานอย่างสม่ำเสมอและช่วยให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิด จะทำให้เด็กมีผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาสูง ซึ่งจะเห็นได้จากครอบครัวคนชั้นกลางในสังคมไทยที่คุณพ่อคุณแม่มีเวลาเอาใจใส่ให้คำแนะนำบุตรหลานอย่างใกล้ชิด เด็กก็จะมีผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาดีกว่าลูกหลานคนยากจนที่คุณพ่อคุณแม่ไม่มีเวลาสนใจเพราะต้องดิ้นรนหาเช้ากินค่ำ

          ประเทศไทยเรามีเพียงคนส่วนน้อยที่มีโอกาสได้ศึกษาในสถาบันการศึกษาที่มีคุณภาพ โดยเฉพาะบุตรหลานของคนชั้นกลางขึ้นไปที่ครอบครัวมีเวลาเอาใจใส่ใกล้ชิด ทำให้มีโอกาสดีกว่าบุตรหลานของคนยากจน การที่มีโอกาสทางการศึกษาดีกว่าทำให้มีโอกาสได้ทำงานดีกว่า โอกาสในการประสบความสำเร็จในชีวิตจึงมีมากกว่าบุตรหลานคนยากจนโดยทั่วไป